Lekcja 22: Liczebniki główne (21-1000)

W poprzedniej lekcji na temat “Liczebniki łacina” poznaliście podstawowe liczebniki łacińskie główne – od 1 do 20. Pora przejść dalej. Dzisiaj nauczycie się liczyć po łacinie aż do 1000. Jak zwykle wszystko będzie bardzo proste. Zapraszam do dalszej części lekcji i liczebnikach łacińskich!



Liczebniki łacina 20-30

Znamy już liczebnik 20 – “viginti”. Ale jak powiedzieć “21”, “22” i tak dalej? Nic prostszego. Do “20” dodajemy kolejne cyfry i wychodzi nam:

21 – viginti unus (lub unus et viginti)

22 – viginti duo (lub duo et viginti)

itd.

Inaczej jest, gdy dochodzimy do dwóch ostatnich liczebników przed “30”. Tutaj, tak jak w przypadku liczebników “18” i “19” odejmujemy odpowiednio “2” i “1” już od “30”. Wychodzi więc nam:

28 – duodetriginta

29 – undetriginta

Tak samo tworzyliśmy przecież “duodeviginti” i “undeviginti”.



Liczebniki łacina 30-90

“Przypadkiem” w poprzednim akapicie zdradziłem wam, jak jest “30”. Pora więc poznać pozostałe liczebniki oznaczające dziesiątki. Wszystko znajdziecie na grafice.

Liczebniki łacina
Liczebniki łacina: 30-90

Niestety powyższych form trzeba nauczyć się na pamięć. Są one nieodmienne, więc stosujemy je w takiej samej formie bez względu na rodzaj określanego słowa. Przypominam też, że w przeciwieństwie do polszczyzny rzeczownik po liczebniki nie stoi w genetivie. “Trzydzieści ogrodów” to “Triginta horti”, a nie “Triginta hortorum”! Pozostałe liczby (31, 45, 47, 58) tworzymy analogicznie do tego, jak było to omówione w poprzednim akapicie.

Liczebniki łacina 100-1000

Pora na kolejną dawkę liczebników – tym razem setki i tysiące. Oczywiście w nauce pomoże Wam poniższa grafika.

Liczebniki łacina
Liczebniki łacina: 100-1000

Liczebnik “100” to “centum”. On również jest nieodmienny, więc przy jego użyciu zastosowanie mają powyższe zasady. Inaczej jest z wyższymi setkami. Odmieniają się już one według deklinacji I i II (oczywiście tylko w liczbie mnogiej). Np. “ducenti” (200) ma formy “ducenti, ae, a”, powiemy więc “ducenti pueri” (200 chłopców), ale “ducentae puellae” (200 dziewcząt). A jak powiedzieć np. “255 chłopców? To bardzo proste – dodajemy do siebie (tak jak po polsku) kolejne cząstki liczebnikowe – “ducenti quinquaginta quinque pueri”.

Z powyższej grafiki wiecie już, jak jest po łacinie “1000”. I tutaj znowu liczebnik “mille” jest nieodmienny. Powiemy więc “Mille pueri” (tysiąc chłopców). Inaczej sprawa się ma, gdy mamy do czynienia z więcej niż jednym tysiącem. Wtedy używamy liczby mnogiej od “mille”, czyli “milia”. Ale uwaga! W tym przypadku rzeczownik określany przez liczebnik występuje już w genetivie. “Dwa tysiące chłopców” powiemy więc “Duo milia puerorum”.

Pozostaje jeszcze tylko powiedzieć, jak odmienia się “milia” przez przypadki:

Nominativus: milia

Genetivus: milium

Dativus: milibus

Accusativus: milia

Ablativus: milibus

I tyle!


Gdyby mimo wszystko coś było niejasne, napisz do mnie.
Oglądaj filmy o łacinie i starożytności na YouTube!
Śledź Łacinę globalnie na FACEBOOKU,GOOGLE+PINTERESTINSTAGRAM

5 komentarzy do “Lekcja 22: Liczebniki główne (21-1000)

  • 09/12/2015 o 01:57
    Permalink

    Wygląda na to, że strasznie czepialski jestem, ale to absolutnie nie ze złośliwości, tylko z troski o jak najlepszą jakość nauki. Zauważyłem bowiem literówkę: 28 jest duodetrigina a powinno być chyba duodetriginta (zjedzona “t”). Pozdrawiam serdecznie i proszę się na mnie nie złościć :)

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*

code