Lekcja 22: Liczebniki główne (21-1000)

W poprzedniej lekcji na temat “Liczebniki łacina” poznaliście podstawowe liczebniki łacińskie główne – od 1 do 20. Pora przejść dalej. Dzisiaj nauczycie się liczyć po łacinie aż do 1000. Jak zwykle wszystko będzie bardzo proste. Zapraszam do dalszej części lekcji i liczebnikach łacińskich!

Liczebniki łacina 20-30

Znamy już liczebnik 20 – “viginti”. Ale jak powiedzieć “21”, “22” i tak dalej? Nic prostszego. Do “20” dodajemy kolejne cyfry i wychodzi nam:

21 – viginti unus (lub unus et viginti)

22 – viginti duo (lub duo et viginti)

itd.

Inaczej jest, gdy dochodzimy do dwóch ostatnich liczebników przed “30”. Tutaj, tak jak w przypadku liczebników “18” i “19” odejmujemy odpowiednio “2” i “1” już od “30”. Wychodzi więc nam:

28 – duodetriginta

29 – undetriginta

Tak samo tworzyliśmy przecież “duodeviginti” i “undeviginti”.

Liczebniki łacina 30-90

“Przypadkiem” w poprzednim akapicie zdradziłem wam, jak jest “30”. Pora więc poznać pozostałe liczebniki oznaczające dziesiątki. Wszystko znajdziecie na grafice.

Niestety powyższych form trzeba nauczyć się na pamięć. Są one nieodmienne, więc stosujemy je w takiej samej formie bez względu na rodzaj określanego słowa. Przypominam też, że w przeciwieństwie do polszczyzny rzeczownik po liczebniki nie stoi w genetivie. “Trzydzieści ogrodów” to “Triginta horti”, a nie “Triginta hortorum”! Pozostałe liczby (31, 45, 47, 58) tworzymy analogicznie do tego, jak było to omówione w poprzednim akapicie.

Liczebniki łacina 100-1000

Pora na kolejną dawkę liczebników – tym razem setki i tysiące. Oczywiście w nauce pomoże Wam poniższa grafika.

Liczebnik “100” to “centum”. On również jest nieodmienny, więc przy jego użyciu zastosowanie mają powyższe zasady. Inaczej jest z wyższymi setkami. Odmieniają się już one według deklinacji I i II (oczywiście tylko w liczbie mnogiej). Np. “ducenti” (200) ma formy “ducenti, ae, a”, powiemy więc “ducenti pueri” (200 chłopców), ale “ducentae puellae” (200 dziewcząt). A jak powiedzieć np. “255 chłopców? To bardzo proste – dodajemy do siebie (tak jak po polsku) kolejne cząstki liczebnikowe – “ducenti quinquaginta quinque pueri”.

Z powyższej grafiki wiecie już, jak jest po łacinie “1000”. I tutaj znowu liczebnik “mille” jest nieodmienny. Powiemy więc “Mille pueri” (tysiąc chłopców). Inaczej sprawa się ma, gdy mamy do czynienia z więcej niż jednym tysiącem. Wtedy używamy liczby mnogiej od “mille”, czyli “milia”. Ale uwaga! W tym przypadku rzeczownik określany przez liczebnik występuje już w genetivie. “Dwa tysiące chłopców” powiemy więc “Duo milia puerorum”.

Pozostaje jeszcze tylko powiedzieć, jak odmienia się “milia” przez przypadki:

Nominativus: milia

Genetivus: milium

Dativus: milibus

Accusativus: milia

Ablativus: milibus

I tyle!

Gdyby mimo wszystko coś było niejasne, napisz do mnie.

Oglądaj filmy o łacinie i starożytności na YouTube!

Śledź Łacinę globalnie na FACEBOOKU,GOOGLE+, PINTEREST, INSTAGRAM